Het Kerkenplan van de Emmaüsparochie is niet dood en begraven, zoals velen misschien dachten. Het bleef er wel lang stil over, maar het plan om een nieuwe Emmaüskerk te bouwen is geen losse flodder. Vandaag 27 november 2021 geven wij een stand van zaken.
Het Mussennest, waar de nieuwe Emmaüscampus komt
Eén kerk, één campus
De Emmaüsparochie kiest ervoor om binnen enkele jaren – er wordt gemikt op 2025 – al zijn activiteiten in één kerk en campus te concentreren. Daar zijn meerdere argumenten voor, ze zijn uitgebreid aan bod gekomen in de eerste persconferentie die de Emmaüsparochie over haar Kerkenplan organiseerde begin 2019. Een van die argumenten is het dalend aantal kerkgangers en priesters, maar veel belangrijker is welk soort geloofsgemeenschap de Emmaüsparochie wil zijn, welke inhoudelijke accenten zij in haar werking wil leggen.
Omdat geen van onze vijf kerken het mogelijk maakt om al wat wij van een levende parochiegemeenschap verwachten allemaal aan te bieden, kiezen wij ervoor onze vijf kerken te sluiten en centraal in de Emmaüsparochie een nieuwe kerk te bouwen met daarrond een hele campus die alle parochiefuncties en nog veel meer comfortabel kan herbergen. Dit zowel ruimtelijk als praktisch maar nog veel meer spiritueel en pastoraal. Dat is zowat de kern van ons Kerkenplan.
Vijf kerken verlaten
Dat plan omvat dus zowel een luik afbouw als een luik opbouw.
Eerst over wat afgebouwd wordt.
De kerkgebouwen Sint-Baafs, Sint-Godelieve, Sint-Michiel en Sint-Willibrord zijn alle vier geschat door de daarvoor bevoegde dienst van de Vlaamse overheid. Dit betekent dat deze kerken niet onder de geschatte waarde verkocht kunnen worden.
Voor de verkoop van Sint-Willibrordkerk zijn de voorbije maanden concrete gesprekken gevoerd met de Scholengroep Sint-Lodewijk. Zowel de Basisschool De Zessprong als het Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart Instituut van die groep liggen vlak naast de kerk en zijn zeer geïnteresseerd in de aankoop van de kerk, aangezien de grond ervan bijna de enige kans tot schooluitbreiding vormt.
En voor wat de Sint-Godelievekerk betreft is er duidelijke belangstelling vanwege stad Brugge om het kerkgebouw aan te kopen ten behoeve van de plaatselijke gemeenschap daar.
Voor de verkoop van Sint-Michiel en Sint-Baafs worden vanaf maandag 29 november de verkoopdossiers publiek gemaakt en kunnen geïnteresseerden of projectontwikkelaars voorstellen indienen. Elk project zal op zijn merites, haalbaarheid en opbrengst beoordeeld worden door zowel het Bisdom Brugge en de stad Brugge als het Emmaüsteam en de nieuwe kerkfabriek Emmaüs. Ze zullen daarbij rekening houden met onder meer het concrete projectvoorstel, garanties voor een niet-onwaardige herbestemming, de vergunbaarheid, de financiële opbrengst en de eventuele (geheel of gedeeltelijke) sloop.
De Sint-Andrieskerk blijft eigendom van de stad Brugge en is het onderwerp van een studie door de vzw Parcum en verschillende diensten om er eventueel een depotkerk voor roerend erfgoed van te maken.
Evenwel zal een kerk pas onttrokken worden aan de eredienst en kunnen verkocht worden als de bisschop van Brugge zijn handtekening heeft gezet. Daarna is de effectieve verkoop of herbestemming mogelijk.
Site Mussennest
Wat de opbouw betreft, zal de nieuwe campus gebouwd worden op de site Mussennest, op de grond waar de voormalige boerderij Mussennest staat, aan het einde van de nieuwe straat tussen de scholen Ravelijn en Zowe in de Barrièrestraat.
Deze grond ligt heel centraal in de Emmaüsparochie, trouwens bijna vlak op de grens tussen de deelgemeenten Sint-Andries en Sint-Michiels.
De site, die goed bereikbaar met het openbaar vervoer is en heel dicht bij het station ligt, is eigendom van de vzw Gezondheidszorg Bermhertigheid Jesu (Psychiatrisch Ziekenhuis Onze-Lieve-Vrouw Brugge).
Die vzw geeft de grond voor 50 jaar in erfpacht aan de twee opdrachtgevers. Dat is voor wat het kerkgedeelte betreft de kerkfabriek Emmaüs, die zal ontstaan door de fusie van de vijf huidige kerkfabrieken. De andere opdrachtgever is de vzw Decanale Werken Brugge stad voor het gedeelte gemeenschapsinfrastructuur.
Luchtfoto van de site, met links het Mussennest
Ontwerp- en bouwopdracht
Voor het ontwerpen en bouwen van de nieuwe Emmaüscampus zal gebruik gemaakt worden van een zgn. ‘Design & Build Opdracht’, een ontwerp- en bouwopdracht. Daarbij wordt op zoek gegaan naar het beste bouwteam, dat moet bestaan uit een architect, een aannemer en diverse experten inzake duurzaamheid, technieken, landschapsarchitectuur en – belangrijk voor een kerk! – akoestiek.
Het weerhouden bouwteam engageert zich om binnen de timing én binnen budget het totale project te realiseren. In Brugge wordt bijvoorbeeld ook al het nieuwe Beurs- en Congresgebouw volgens dezelfde formule gebouwd.
Belangrijk: de eerste Vlaamse Bouwmeester bOb Van Reeth heeft toegezegd de selectie van de teams en de beoordeling van de ontwerpen in goede banen te leiden”.
Budget
Het budget voor het totale project wordt geraamd op 9 miljoen euro, waarvan 6 miljoen voor het kerkgedeelte en 3 miljoen voor het gedeelte gemeenschapsinfrastructuur.
Voor de kerk zal geput worden uit de verkoop van vier kerken, en er wordt gerekend op de subsidiëring die de Vlaamse overheid voorziet voor eredienstinfrastructuur.
Het stadsbestuur moet instaan voor de financiering van de kerkfabrieken. Het schrappen van de vijf kerken die veel onderhoud vergen en dus duur zijn en de vervanging ervan door één nieuwe kerk zal een zeer grote besparing betekenen voor de stad Brugge.
Er is uitgerekend dat die besparing, gerekend over 33 jaar wat de normale afschrijvingstermijn is voor een gebouw, voor exploitatie en investeringen zo maar eventjes 12 miljoen euro zal bedragen, dat is 363.000 euro per jaar!
Milieuwinst
Ook de milieuwinst zal indrukwekkend zijn. Aangezien de nieuwe kerk CO2-neutraal en bijna energie-neutraal moet worden, zal ook de milieuwinst indrukwekkend zijn. Daar waar de huidige vijf kerken energievreters zijn, zal de ene nieuwe kerk die de vijf vervangt over een periode van 33 jaar een CO2-besparing van 55 ton per jaar betekenen. De Emmaüsparochie helpt het Brugse stadsbestuur dus zijn milieuambities realiseren. Zowel financieel als op klimaatvlak doen wij een enorme maatschappelijke bijdrage.
Waarom een nieuwe kerk?
Als we alles bijeen willen brengen op één plaats, kunnen we dan niet één van de huidige kerken behouden en daar alle activiteiten van de Emmaüsparochie onderbrengen? Het antwoord na gedegen onderzoek binnen de Emmaüsparochie is neen.
Want geen enkele van de vijf bestaande kerken voldoet aan de voorwaarden om kwaliteitsvol alle functies te realiseren die de Emmaüsparochie van haar campus verwacht: vieringen voor een ruim publiek, maar ook vieringen in intieme kring, vorming en opleiding, ontmoetingsruimte en vergaderruimte, voldoende parkeercapaciteit, duurzaamheid.
En bovenal het Emmaüsverhaal van meegaan, stilstaan en opstaan. De Emmaüscampus is geen verhaal van stenen en lokalen, maar vooral het verhaal van mensen die elkaar ontmoeten in en rond deze nieuwe ruimtes en samen hun verhaal schrijven en een hechte gemeenschap trachten te vormen.
Tegelijk wordt een samenwerking opgezet met de omgeving. Zowel het Decanaat als de decanale VZW’s zullen onderdak vinden in de nieuwe campus. Dat betekent de realisatie van een hoopvolle visie voor de kerkgemeenschap in Brugge.
Er is nog veel werk aan de winkel. Maar het mag nu wel duidelijk zijn dat er in stilte al serieuze stappen gezet zijn om ons Kerkenplan werkelijkheid te laten worden.
De Selectieleidraad van de ‘Design&Build”-opdracht wordt via E-procurement gepubliceerd op maandag 29 november 2021.
Het verkoopdossier van de kerk Sint-Baafs wordt gepubliceerd op maandag 3 januari 2022.
De publicatie van het verkoopdossier van de kerk Sint-Michiel zal pas later gebeuren.