Pastoor Filip Vanbesien geeft duiding bij de nieuwe baseline die de Emmaüsparochie gebruikt: Meegaan – Stilstaan – Opstaan.
“Enkele weken geleden gaf ik in de homilie toelichting bij de indeling die wij bij de voorbeden in onze weekendvieringen hanteren. Ik kreeg de vraag het daar nog even opnieuw over te hebben, en kom er graag op terug.
De indeling die we nu hanteren is gebaseerd op de baseline die onze Emmaüsparochie al een poos toepast boven het overzicht van de vieringen op pagina 2 van Kerk&Leven, op onze website, in onze visie van de nieuwe campus en voor de Emmaüsparochie tout court.
Wereld staat in brand
De aanzet begint zelfs nog veel vroeger. Er was het aanvoelen bij enkele voorgangers en teamleden dat ons bidden zo algemeen was, zo verspiritualiseerd, dat je de woorden die we spraken altijd en overal kon zeggen en ze op de duur ook alles en niets betekenden.
De inhoud moest meer aansluiten bij de realiteit, bij de wereld en de tijd waarin wij leven. Jawel, de wereld staat in brand. Maar de woorden van ons gebed zijn vaak zo vaag en algemeen, dat alle urgentie en relevantie vanuit ons geloof verdwenen was.
Zo vervreemden we nog meer van de tijd waarin we leven. Het kan toch niet dat voorbeden uit 1976 nog gebruikt worden in 2022!
De tijd en de wereld en ons land zijn zo veranderd, dat ons geloof dringend op zoek moet om de aansluiting te maken.
Emmaüs als inspiratie
In onze zoektocht om bij te sturen kwamen we snel, en onvermijdelijk, bij onze eigen naam uit: Emmaüsparochie.
Die naam koos het parochiaal team enkele jaren geleden, toen de vijf parochies van Sint-Andries en Sint-Michiels samensmolten tot één nieuwe parochie, heel doelbewust.
Het Emmaüsverhaal staat voor het soort geloofsgemeenschap die wij willen zijn. Het reikt ons drie werkwoorden aan die wij absoluut tot de onze willen maken en waaraan wij hard willen werken: Meegaan. Stilstaan. En Opstaan. Alledrie met een hoofdletter.
Meegaan, zoals de vreemdeling die meestapte met de twee leerlingen die de dag van de verrijzenis op weg waren naar Emmaüs en hen uitlegde “wat in heel de Schrift op Hemzelf betrekking had”.
Stilstaan, zoals de leerlingen diezelfde vreemdeling met aandrang vragen om ‘s avonds bij hen te blijven, en Hij, eenmaal met hen aan tafel, het brood neemt, het breekt en het met hen deelt.
En Opstaan. De leerlingen hun ogen gaan open, ze beseffen wie zij in hun midden hadden en zeggen tegen elkaar: “Was het niet hartverwarmend zoals Hij onderweg met ons sprak en de Schriften voor ons opende?” Meteen staan ze op en gaan ze terug naar Jeruzalem om hun vrienden enthousiast te melden dat de Heer hen verschenen is.
Emmaüs nu
Ons openstellen voor zijn woord. Samen het brood breken. En de mensen rondom ons deelachtig maken in de vreugde van het goede nieuws dat Hij brengt. Hoe vertaal je dat binnen het bestek van enkele voorbeden, elke zaterdag en zondag?
De voorbeden opmaken begint op maandag. Diaken Georges houdt alles bij dat de actualiteit aanreikt en ons bezighoudt. Alles wat ons met zorg vervult, maar evengoed alles wat ons hoop geeft. Op vrijdag wordt de lijst vervolledigd. En dan is het uitmaken wat onder welk werkwoord thuishoort.
Meegaan
Meestal vermelden wij onder die hoofding zaken die verkeerd lopen in de wereld en in de maatschappij.
Zowel bij klimaatschade en verwoestende weersomstandigheden zijn mensen het slachtoffer. Wij mogen die mensen niet aan hun lot overlaten. En we mogen beseffen dat wij niet rustig kunnen indutten terwijl we bidden, als er op een paar honderd kilometer van hier mensen op de vlucht moeten, alles verloren hebben, hun levenswerk kapot zien gaan.
Dan bidden we dat we mogen meegaan met die mensen, tochtgenoot worden, dat we erover praten zoals Jezus praatte met de mannen op weg naar Emmaüs.
Dat meegaan kan zich uiten in onze manier van spreken over de problemen, over de mensen die slachtoffer zijn. Misschien kan ons bidden ons tot engagement brengen.
Meehelpen in een organisatie die strijdt voor rechtvaardigheid en vrede. Huizen van Vrede, Oxfam, Welzijnszorg, Uze plekke, Greenpeace, Broederlijk Delen, 11.11.11., Pax Christi, Caritas International, noem maar op, er zijn er veel meer dan de namen die ik hier noem.
Of misschien steun je financieel. Veel mensen kiezen maandelijks een doel of geven hun bank de opdracht om maandelijks een vast bedrag te storten. Zo gaan we mee met de ontelbaren die niet meer weten waarin of waaruit.
Stilstaan
Als we bidden dat we mogen stilstaan bij situaties en mensen, gaat het er vooral over dat we tegenspoed en voorspoed niet vanzelfsprekend mogen vinden.
We willen aandacht geven aan de zaken die anders ontsnappen aan onze aandacht. Zo komt vaak een ‘Internationale Dag van…’ aan bod. Het gaat telkens om een groep die in de verdrukking zit, die niet voldoende kansen krijgt, mensen die klein gehouden worden, mensen die niet meetellen of moeten vechten voor zaken die eigenlijk voor iedereen mogelijk moeten zijn.
Erbij stilstaan in de voorbeden betekent dat we er bij familie en vrienden en buren kunnen over spreken, betekent elders kijken dan wat alleen maar plezier geeft. Want voor veel mensen is het leven somber.
Opstaan
Ons bidden om op te staan is het verrijzenisverhaal vandaag.
Hoe negatief bepaalde zaken ook zijn en klinken, uiteindelijk geloven we dat het leven sterker is dan de dood.
Het gaat niet alleen over ons persoonlijk leven na de dood. Het heeft geen zin om te spreken over ‘leven na de dood’ als we hier en nu niet alle verrijzenisverhalen van mensen zien en benoemen.
De kleine stappen die gezet worden met mensen in armoede. Opnieuw een vrijwilliger die opkomt voor anderen. Een wet die gestemd wordt waardoor mensen niet meer bang moeten zijn of gediscrimineerd worden.
Waar bedrijven naast winst ook het welzijn van hun personeel betrachten. Waar men keuzes maakt voor een duurzame samenleving.
Mensen die samen op bedevaart gaan, op kamp, speelpleinwerking organiseren, klusjes doen voor elkaar, enzomeer
Als we dat niet benoemen, als we dit geen plaats geven in ons bidden, dan lijkt alles over verrijzenis inderdaad iets voor na de dood.
Paradijs begint nochtans hier en nu, als wij een hemel op aarde maken voor elkaar.
Bidden kan ons doen inzien dat alles wat in de wereld gebeurt met ons geloof te maken heeft. Het kan ons mild maken en meelevend. Het kan ons aanzetten tot engagement en tot het geven van steun.
Maar het zal ons doen beseffen dat de verrijzenis nu al mogelijk is.
Emmaüsparochie
De laatste voorbede is telkens voor onze Emmaüsparochie.
Met de namen van dopelingen. Gehuwden. Mensen die gestorven zijn en in de kerk begraven werden de voorbije week. De mensen voor wie de eucharistieviering wordt opgedragen.
Op vraag van enkele kerkgangers voegen we er ook, maar dan zonder naam, alle mensen bij die gestorven zijn of mensen die het moeilijk hebben of die ziek zijn of eenzaam. Ook voor de kinderen en de jongeren wordt wekelijks gebeden.
En met allen van onze Emmaüsgemeenschap gaan we mee, staan we stil en staan we op.”
pastoor Filip